Σε άτομα με διαβήτη τύπου 1:
Οι προσαρμογές που θα γίνουν έχουν σκοπό να μη μειωθούν τα επίπεδα ινσουλίνης κατά την άσκηση, ρυθμίζοντας τη δόση και το χρόνο λήψης της ενέσιμης ινσουλίνης και των γευμάτων. Οι ενέσεις καλό είναι να μη γίνονται απευθείας πριν την άσκηση. Αν ο χρόνος που θα ασκηθεί το άτομο είναι λιγότερος από 30 λεπτά, δε χρειάζεται αντίστοιχη ρύθμιση της δόσης ινσουλίνης. Αν, όμως, η άσκηση έχει μεγαλύτερη διάρκεια, η ινσουλίνη πρέπει να μειωθεί από 15% έως 40%. Το ακριβές ποσοστό εξαρτάται από τις συμβουλές του γιατρού και από τις ατομικές μετρήσεις. Γι’ αυτό, ποτέ μην παραβλέπετε να συμβουλεύεστε το γιατρό σας. Ο συνδυασμός ενέσιμης ινσουλίνης και σωματικής άσκησης μπορεί να προκαλέσει υπογλυκαιμία. Η υπερινσουλιναιμία μπορεί να εμφανιστεί όταν ο ασθενής έχει λάβει ενέσιμη ινσουλίνη λίγες ώρες πριν την άσκηση και έχει πλέον περάσει στο υψηλότερο σημείο δράσης της. Όταν, δε, γυμναστεί έντονα το συγκεκριμένο άτομο στο οποίο χορηγήθηκε η ινσουλίνη, το φαινόμενο μπορεί να γίνει πιο σοβαρό.
Πριν την άσκηση είναι σημαντικό να γεμίσουν οι αποθήκες γλυκογόνου. Επομένως, πρέπει η διατροφή να είναι πλούσια σε υδατάνθρακες βραδείας απορρόφησης και να ρυθμιστεί η δόση της ινσουλίνης σύμφωνα με το Γλυκαιμικό Δείκτη του γεύματος. Αν το σάκχαρο αίματος νηστείας είναι μεγαλύτερο από 250mg/dl, τότε καλό είναι να αποφεύγεται προσωρινά η άσκηση. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί, ειδικά για το ΣΔ τύπου 1, τις επόμενες 24-48 ώρες προς αποφυγήν υπογλυκαιμικού επεισοδίου μετά από μια έντονη άσκηση.
Σε άτομα με διαβήτη τύπου 2:
Διατροφή και άσκηση είναι δύο παράγοντες που παίζουν καθοριστικό ρόλο, σε σχέση με τα φαρμακολογικά μέσα. Ακόμη, ο διαβήτης τύπου 2 σχετίζεται άμεσα με την παχυσαρκία. Στο διαβήτη τύπου 2 ενώ γίνεται έκκριση ινσουλίνης, κάτι που δε συμβαίνει στα άτομα με διαβήτη τύπου 1, αυτή δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τα κύτταρα λόγω της μείωσης της ευαισθησίας του ήπατος και των σκελετικών μυών στην ινσουλίνη. Το άδειασμα των αποθηκών γλυκογόνου μετά την άσκηση μπορεί να αποβεί χρήσιμο στη βελτίωση του μεταβολισμού της γλυκόζης. Ο συνδυασμός άσκησης και διατροφής αποσκοπούν συνήθως και στη μείωση του βάρους. Γενικότερα, τόσο πριν όσο και μετά την άσκηση πρέπει να μειωθεί η πρόσληψη λίπους και να καταναλωθούν μικρά γεύματα με σύνθετους υδατάνθρακες.
Διατροφή κατά τη διάρκεια της άσκησης
Η κατανάλωση υδατανθράκων κατά τη διάρκεια της άσκησης για το διαβήτη τύπου 2 δεν κρίνεται απαραίτητη όταν η άσκηση διαρκεί 20-40 λεπτά (π.χ. έντονο περπάτημα ή ποδήλατο). Συνεπώς, η αναπλήρωση των υγρών μπορεί να γίνεται και με σκέτο νερό, αντίθετα με τα άτομα που πάσχουν από διαβήτη τύπου 1.
Διατροφικές συστάσεις πριν την άσκηση:
Κατανάλωση υδατανθράκων γρήγορης απορρόφησης, όπως ψωμί, πατάτες, ρύζι ή ζυμαρικά περίπου 2 με 3 ώρες πριν την έναρξή της.
Κατά τη διάρκεια της άσκησης:
Σε έντονη αερόβια άσκηση ή σε άσκηση για μεγάλο χρονικό διάστημα πρέπει να καταναλώνονται υδατάνθρακες 15 λεπτά πριν την έναρξη και κάθε 30 λεπτά κατά τη διάρκεια. Για παράδειγμα, ισοτονικά ποτά, αραιωμένος χυμός με νερό, μπάρες δημητριακών είναι κάποιες καλές λύσεις. Τα ποτά δεν πρέπει να περιέχουν περισσότερο από 2-2.5% ζάχαρη. Ένα φυσικό ισοτονικό ρόφημα μπορεί να περιλαμβάνει τσάι με 1 κ.σ. μέλι, δηλαδή 15γρ. υδατανθράκων, και 1 γρ. επιτραπέζιο αλάτι σε 0,5 λίτρο νερό. Για το ΣΔ τύπου 1: Κρίνεται σκόπιμη η κατανάλωση επιπλέον υδατανθράκων αν το σάκχαρο αίματος νηστείας είναι <100mg/dl προ της έναρξης της άσκησης.
Μετά την άσκηση:
Πρέπει να αναπληρωθεί το γλυκογόνο που χάθηκε για αυτό σημαντικό είναι να καταναλωθούν επιπλέον υδατάνθρακες. Καλό είναι να συμπίπτει και ένα πλήρες γεύμα το οποίο θα περιλαμβάνει την απαραίτητη τριάδα με υδατάνθρακες,
λαχανικά και προϊόντα ζωικής προέλευσης. Ένα καλό παράδειγμα ενός τέτοιου γεύματος είναι 1 μερίδα άπαχο κρέας με 1 πατάτα βραστή και πράσινη σαλάτα. Στο διαβήτη τύπου 2, εφόσον συμπίπτει με παχυσαρκία, πρέπει να δοθεί προσοχή και στην ποσότητα των γευμάτων. Είναι πιθανό να χρειάζεται υποθερμιδικό πρόγραμμα διατροφής με λιγότερους υδατάνθρακες ταχείας απορρόφησης. Αυτό θα το συζητήσετε με το γιατρό σας και καλό είναι να συμβουλευτείτε και ένα διαιτολόγο – διατροφολόγο. Ενδεικτικά, επί των όσων αναφέρθηκαν προηγουμένως, η Αμερικάνικη Διαβητολογική Εταιρία συνιστά 150 λεπτά μέτριας άσκησης την εβδομάδα. Μελέτη που διεξήχθη έδειξε ότι είτε αυτό επιτευχθεί με σύντομη καθημερινή, είτε με λιγότερο συχνή μεγαλύτερης διάρκειας άσκηση έχει το ίδιο ευεργετικό αποτέλεσμα στις τιμές του σακχάρου. Μη ξεχνάτε ποτέ να τη συμβουλή του ειδικού γιατρού που επισκέπτεστε. Κάθε οργανισμός είναι διαφορετικός και αντιδρά διαφορετικά ακόμα και κάτω από τις ίδιες συνθήκες.
